Кога српските националисти се собираа месецов во регионов за поддршка на руската инвазија на Украина, тие ги повторија тврдењата на Кремљ за „геноцид“ извршен врз Русите во источна Украина и потребата земјата да се „денацифицира“.
Сепак, иронично, анализата на фотографиите и видеата од настаните во Србија, Босна и Херцеговина и во Црна Гора покажува дека многу од присутните припаѓаат на организации за кои е познато дека флертуваат со неонацизмот, се занимаваат со негирање на геноцидот и величаат осудени воени злосторници.
Екстремно десничарската, антимигрантска „Народна патрола“ беше една од главните групи зад прорускиот марш во Белград на 4 март, повикувајќи ги Србите да застанат зад „рускиот и белорускиот народ во нивната борба против нацистичката и прозападната влада од Киев“.
Опишувајќи ги Србите и Русите како „браќа“, Дамњан Кнежевиќ од „Народна патрола“ им рече на насобраните: „Колку и да нѐ притискаат… тоа, за словенската душа, е само капка во океанот“.
Кнежевиќ, кој претходно зборуваше против мигрантите и бегалците, вакцинацијата против ковид-19 и интеграцијата во Европската Унија и НАТО, ја носеше буквата З на својата јакна, симбол на поддршка на војната на Русија во Украина.
Толпата ги извикуваше имињата на рускиот претседател Владимир Путин и воениот командант на босанските Срби, Ратко Младиќ, кој отслужува доживотна затворска казна за геноцид и други воени злосторства извршени за време на босанската војна 1992-1995 година.
Меѓу учесниците на маршот имаше српски членови на озлогласениот моторџиски клуб „Ноќни волци“ поддржан од Кремљ, како и голем број лица, кои претходно беа обвинети дека се бореле заедно со проруските сепаратисти во источна Украина.
Дарко Спер, активист на коалицијата на НВО „Граѓанска Војводина“, изјави за БИРН дека собирот во Белград бил резултат на долгогодишната соработка меѓу таквите организации и Русија.
„Откако излегоа на улица, тие секогаш се залагаа за ‘Мајка Русија’ и тврдеа дека Србија ѝ припаѓа на Русија, а не на Европската Унија“, вели Шпер, чија група организираше митинзи за поддршка на Украина.
Криминални заднини
Според фотографиите објавени на социјалните мрежи, за да присуствува на митингот во Белград, од босанскиот град Брчко дојде Срѓан Летиќ. Тој е водач на „Свети Георгије“, организација која тврди дека извршува хуманитарна работа со помош на два автомобила добиени на подарок од руската амбасада во Босна.
Летиќ ѝ е добро познат на полицијата, бидејќи во 2013 година беше осуден за обљуба на малолетник и во 2007 година за фалсификување банкноти и трговија со оружје. Во јануари годинава, тој беше осуден на шест месеци затвор за нанесување тешки телесни повреди, но допрва треба да почне со отслужување на казната.
„Српскиот народ не заборави се што направи Владимир Путин за опстанокот на српскиот народ“, објави организацијата на Летиќ под фотографијата од митингот.
Во обраќањето на митингот, Младен Обрадовиќ, водач на забранетата српска екстремно десничарска група „Образ“, рече:
„Денес Русија е светилник на слободата. Затоа ние, Србите, имаме обврска да застанеме покрај нашата Мајка Русија“.
Оваа организација беше забранета со одлука на Уставниот суд на Србија во 2012 година поради кршење на човековите и малцинските права и поттикнување етничка и верска омраза.
Обрадовиќ потоа го основа Руско-српскиот културен центар, преименуван во 2019 година, во Светосавски савез – Образ.
Присутна беше и Милица Ѓурѓевиќ Стаменовски, истакната членка на српската партија „Заветници“, која беше идентификувана во извештајот од 2019 година на Центарот за стратешки комуникации на НАТО со седиште во Рига дека има директни врски со Москва.
Држејќи го руското знаме, Гаврило Стевиќ, кој беше ослободен од босанскиот суд во март 2020 година од обвинението за борба заедно со сепаратистите поддржани од Русија во источна Украина во 2014 година, беше меѓу учесниците на маршот.
Од Белград до Бања Лука и Подгорица
Фотографиите од митингот и објавите на десничарските организации на Балканот бргу беа споделени на социјалните мрежи на слични организации во Русија, особено на Телеграм или на руската паралела на Фејсбук, Вконтакте. Од почетокот на војната, Русија ги блокираше Фејсбук и Твитер.
„Руското империјално движење“, ултранационалистичка, милитантна расистичка група, означена како терористичка организација во САД и Канада, беше особено заинтересирана, како и Александар Залдостанов, водач на „Ноќните волци“ и пријател на Путин, и„ Унијата на доброволци од Донбас“, кои обединуваат доброволци што се бореле на страната на проруските сепаратисти во источна Украина.
Во декември, „Руското царско движење“ одржа протести за поддршка на Младиќ пред босанската амбасада во Москва, додека во исто време, екстремно десничарската група „Српска акција“ протестираше пред украинската амбасада во Белград со транспарент на кој беше објавено „Стоп за русофобијата“. Организацијата присуствуваше и на проруските собири и на почетокот на февруари му оддаде почит на Милан Недиќ, кој го предводеше нацистичкиот марионетски режим во Белград за време на Втората светска војна.
Во Босна, здружението „Источна алтернатива“ организираше мал протест во источниот град Братунац за поддршка на Русија, објави Радио Слободна Европа.
„Нашето здружение се противи на проширувањето на НАТО, затоа ѝ дадовме апсолутна поддршка на Руската Федерација“, рече водачот на асоцијацијата Војин Павловиќ за БИРН Босна и Херцеговина. Неговата организација е позната по поставувањето плакати на Младиќ.
На друго место во Босна, љубителите на фудбалот во Бања Лука, во Република Српска, на 5 март вееја руско знаме за време на натпреварот во кој учествуваше локалниот фудбалски клуб Борац, додека босанскиот огранок на „Ноќните волци“ организираше митинг во Требиње, јужна Босна.
На митингот во Требиње, локалниот заменик-претседател на „Ноќните волци“ Горан Тадиќ држеше руско знаме. Тадиќ е официјален возач на министерот за енергија и рударство на Република Српска, Петар Ѓокиќ.
„Ноќните волци“ беа претставени и на митингот во главниот град на Црна Гора, Подгорица, на 2 март, заедно со членовите на српското националистичко „Четничко движење Равна Гора“.
„Жал ни е што луѓето страдаат, бидејќи мнозинството се православни христијани, исто како нас. Но, тоа е дело на големите сили помогнати од НАТО“, рече Милета Павичевиќ, водач на четничкото движење Равна Гора, кое беше обвинето за финансирање на патувањето на доброволците од Балканот во источна Украина.
Четниците беа српска националистичка герилска сила, која соработуваше со нацистите во борбата против комунистичките партизани на Јосип Броз Тито.