„Мојата внука не е единствената што е регрутирана во Сирија“ тврди дедото на девојчето што на 15 јули избегало од Македонија. Семејството сакало веднаш да ја алармира јавноста, но по совет на македонската полиција два месеца молчеле за случајот.
Дедо на 15 годишно девојче, прифати да анонимно да разговара на оваа тема
– За случајот со мојата 15-годишна внука која избега од Македонија во Сирија на 15 јули, сакав веднаш да ги алармирам медиумите и јавноста, но полицијата ме советуваше да молчам, да не и наштетам на истрагата. Ме уверуваа дека девојчето ќе се врати – вели В.Ж. од Скопје, дедо на 15 годишно девојче, кое според сите досегашни информации заминало за Сирија.
Тој прифати да разговара со нас на оваа тема, но бараше анонимност уште краток период.
– Ќе одговорам целосно на сите прашања и со документи штом ги добијам доказите на полицијата од Франција и Белгија, земјата во која живее мојата внука – вели В. Ж.
Веднаш по нејзиното заминување, била известена белгиската полиција која најнапред спровела истрага во куќата на девојчето во Лиеж, по што, на почетокот на август биле испратени полициски инспектори во Македонија, раскажува дедото. Доказите што белгиската полиција ги собрала во Лиеж, заедно со полицијата во Франција, каде живее другарка на избеганото девојче, упатуваат, според нашиот соговорник на запрепастувачки информации дека нивната внука не е единствена регрутирана да замине за Сирија.
– Најмалку седум деца на возраст од 10, 13 и 15 години се заминати, тоа го откривме подоцна, проверувајќи ги сите докази до кои дојдовме благодарение на европските полиции, вклучително и снимките од камерите на скопскиот аеродром – вели нашиот соговорник.
Според тоа што ни беше презентирано од сведоштвото на семејството, девојчето заедно со постарата сестра, внуки на В.Ж, на возраст од 15 и 19 години во Скопје пристигнале по завршување на учебната година во Белгија. Нивните родители поради работни обврски останале во Лиеж, од каде што требало да дојдат подоцна. Децата секое лето доаѓале во Македонија и престојувале подолг период во летните месеци, па така и годинава, дошле кај нивнита баба и дедо.
Сè било нормално, не забележале никакви разлики или невообичаено однесување, а внуката во Македонија го прославила и нејзиниот 15 роденден, неколку дена пред да замине од дома, ни раскажува дедото.
– Ние откривме дека нашата внука заминала од дома, утрото, кога нејзе ја немаше дома и дел од нејзините работи. Недостасуваше пасошот од нејзината постара сестра, со чиј идентитет заминала. Веднаш се упативме во полициската станица во Ѓорче Петров да го пријавиме случајот. Тоа беше време кога авионот за Истанбул уште бил во воздух и ако реагираше полицијата соодветно, случајот можеше да има друга завршница. Но, за нас беше шок кога во полицијата ни рекоа дека не можат да направат ништо, додека не поминат 24 часа, колку што требало да помине за некое лице да се пријави за исчезнато. За тоа време девојчето, кое е малолетно успеа да замине во Сирија, а ние се убедувавме со полицијата која ни ги кажуваше процедурите. Од полицијата во Ѓорче Петров не упатија да пријавиме во полициската станица на аеродромот „Александар Велики“ – вели В. Ж.
Девојчето повикало такси и со утринскиот лет заминало за Истанбул
Според истрагата што семејството ја спровело подоцна девојчето рано утрото повикало такси и со утринскиот лет на комапнијата „Туркиш Ерлајнс“ заминало за Истанбул. Имала купено повратен билет на релација Скопје-Истанбул-Скопје, на кој пишувало дека ќе се врати за една недела.
Снимките од безбедносните камери на аеродромот покажале дека кога поминувала на пасошка контрола, пребарувала нешто во чанатата, и на тој начин, погледот и главата и биле спуштени надолу, па најверојатно полицаецот не ја забележал разликата на фотографијата од пасошот и нејзиниот изглед.
Семејството тврди дека меѓу сестрите има видлива разлика. Наводно, МВР го суспендирало полицаецот кој бил на смена на пасошка контрола, но полицијата не ни ја потврди оваа информација.
Првично било утврдено дека во близина на девојчето во аеродромската зграда седи жена со шамија на глава, па сомневањата биле дека таа е водач на девојчето на патот кон Сирија.
Меѓутоа, според сознанијата на БИРН добиени од извори во безбедносните служби зад заминувањето на девојчето најверојатно стои група од три лица од Белгија. Тие, според нашите извори, ден претходно, на 14 јули пристигнале од Белгија во Македонија, а отпатувале утрото на 15 јули со истиот авион во кој било и девојчето.
– Сите сомневања се дека тие лица дошле за оваа цел, бидејќи од Истанбул патот го продолжиле кон Анкара, а од таму кон Сирија – открива нашиот извор.
МВР не можеше да ги потврди овие информации тврдејќи дека нема сознија „дали девојчето на летот за Истанбул имало придружба“.
Дваесетишестгодишен годишен роднина на девојката ни откри дека од доказите на белгиската полиција, пронајдена во компјутерот и комуникациите на нејзината електронска пошта семејството за прв пат дознало дека таа две години тајно посетувала исламско верско училиште во Белгија, научила да зборува арапски, да го чита Куранот, а имала и „бурка“ облека што ја носат жените која им го покрива целото тело, вклучувајќи го и лицето.
– Децата во Белгија се дружеле и со млади муслимани, но никој на тоа не обрнувал внимание, бидејќи воопшто не е важно кој од која религија или вероисповед е – наведува роднината при нашиот разговор.
Белгиската полиција открила докази дека девојчето комуницирало и со нејзини врснички од Македонија
Белгиската полиција открила докази дека девојчето комуницирало и со нејзини врснички од Македонија, Белгија и Франција. Нејзина другарка на возраст од 16 години која живеела во Франција била првата која испратила порака до семејството, уште додека тие немале точна информација каде е нивната ќерка и им соопштила дека „таа почнала нов живот, во кој ќе и биде многу убаво и ќе биде среќна“.
Оваа порака, ја вклучила и француската полиција во целиот случај, и според нашите извори, ја одвела на поголема трага, на регрутирање на девојчиња на таа возраст од околу 15-16 години на организиран начин. Информациите на белгиската и француската полиција веднаш биле споделени со службите на Интерпол, кој распишал потерница и ја бара девојката.
Овие сознанија како и пораката што девојчето ја оставило за нејзината сестра во која таа вели „дадо, само ти ме разбираш како се чувствувам и што ми значи кога ќе ја облечам бурката“ го засилуваат впечатокот на семејството дека таа е врбувана од исламисти да оди во Сирија, но сè уште ги склопуваат коцките како и на кој начин се случило тоа. Затоа, велат, со нетрпение ги очекуваат сознанијата на белгиската полиција, преку кои би се докажале или отфрлиле некои нивни претпоставки до кои дошле во овие 60 дена.
– Затоа и семејството не сака во овој момент јавно да излезе со своите тврдења, без да ги поткрепи со докази. А, доказите ќе стигнат брзо и тогаш ќе се огласат и родителите, кои сега се на релација Белгија-Македонија, вели роднината на девојчето.
Дедото на девојчето, ни кажа дека е револтиран од односот на МВР.
– Ја прашувам МВР, зошто нас ни велеше да молчиме два месеци за случајов и да не зборуваме, имав информации дека не следат, па дури ми викаа „дедо, запри, ќе си дојде девојчето“- вели тој.
Според тврдењето на роднината на девојчето, семејството на почетокот добило сугестија да ја бараат во Струга каде што „наводно постоел регрутен центар за џихадисти“. Иако ова објаснување на МВР за родителите изгледало нелогично, тие сепак се упатиле во Струга, каде што безуспешно, со часови оделе по улиците загледувајќи се во секоја млада девојка која носела шамија на глава да не ја препознаат нивната ќерка.
Начинот на исчезнување на 15 годишното девојче е сличен на начинот на кој нејзини врснички од Босна и Херцеговина
Ваквите наводи БИРН ги провери во МВР од каде ги демантираат со став дека „немале причина да го упатат семејството да го бара девојчето во Струга“.На наше барање за повеќе информации за овој случај полицијата прво рече дека не знае ништо, а подоцна, селективно ја потврди приказната.
Во официјалниот одговор до БИРН, МВР наведува дека на 15 јули 2014 година во Полициската станица во „Ѓорче Петров“, една од населбите во Скопје, било пријавено за исчезнато петнаесет годишно девојче, а пријавата ја поднела нејзината баба.
– Веднаш потоа се преземени неопходните мерки за пронаоѓање согласно процедурите на МВР. Со оглед на фактот што станува збор за девојче кое живее во Лиеж, Белгија веднаш е стапено во контакт со белгиските власти, но и со други служби со оглед на сомневањата дека истата заминала за Сирија. Од проверките на комуникацијата во Република Македонија немаме обезбедено доказ дека контактирала со какви било радикални структури. Продолжуваме да соработуваме со сите пријателски служби за лоцирање, пронаоѓање и враќање на девојчето- наведува МВР во писмениот одговор.
Според досегашните информации, начинот на исчезнување на 15 годишното девојче е сличен на начинот на кој нејзини врснички од Босна и Херцеговина, како и од Австрија и Германија заминале во Сирија. Сепак, ова е засега прв случај каде што некој од православна вероисповед од Македонија заминал во Сирија.
Медиумите од регионот оперираат со бројки дека од Балканот заминале околу 600 Албанци да се борат во Сирија, а над 50, од кои најмалку 10 од Македонија загинале во борбите.
Македонскиот парламент неодамна ги прифати измените на Кривичниот законик, каде што се вметна ново кривично дело, според кое, ќе се казнуваат со затвор од најмалку четири години, сите лица за кои ќе се докаже дека војувале во странска држава.
